Auteur: Stefan Hertmans
Genre: literaire fictie Mijn waardering: **** (goed)
De Auteur
Stefan Hertmans is een Belgische auteur (°1951) . Met ‘Dius’ is Stefan Hertmans niet aan zijn proefstuk toe. Romans zoals ‘Oorlog en terpentijn’ en ‘Opgang’, essays, dichtbundels en theaterstukken behoren tot zijn oeuvre.
Dit is het eerste boek dat ik van Stefan Hertmans lees. Zowel de veelbelovende samenvatting als de goede recensies van ‘Opgang’ en ‘Oorlog en terpentijn’, beweren dat ‘Dius’ de moeite waard zou moeten zijn om de uren mee te slijten. Hoge verwachtingen van een boek dat bovendien kunst gerelateerd is.
Korte samenvatting van het boek
Anton is een docent aan de kunstacademie. Egidius de Blaezere, Dius, is een leerling van hem. Op een dag komt Dius bij Anton thuis aankloppen. Anton vertelt de weg die hij met Dius heeft afgelegd gedurende dertig jaren. Twee uitzonderlijke en aparte persoonlijkheden.
Leeservaring
‘Dius’ bestaat uit twee delen. Het eerste deel heeft betrekking op het verleden. In het tweede deel vertelt Anton over het heden, over twintig jaar na de eerste kennismaking met Dius.
Vanaf de eerste zin trekt Hertmans je mee in het verhaal door zijn vlotte, nuchtere, ongedwongen schrijfstijl. De auteur schept de sfeer van een soort Griekse tragi-komedie, in een ver verleden, in een zonnig zuiders land. Ook de titel ‘Dius’, een Goddelijk klinkende naam, bevestigt eerder deze sfeer. Eens verder in het boek wordt duidelijk dat Dius zich afspeelt in een recent verleden en aan onze Vlaamse kust.
Hertmans hanteert ook een originele vocabulaire. Zo zijn er niet-alledaagse prachtige woorden die in het oog springen: eierdons en wiegendrukken bijvoorbeeld.
De verhaallijnen sluiten op elkaar aan en zouden zo uit het leven kunnen gegrepen zijn, uit de pure realiteit. Op geen enkel moment komt de auteur geforceerd over om het geheel toch maar te doen laten kloppen. De omwentelingen zijn soms in- en aangrijpend, andere omwentelingen zijn minder spectaculair en verminderen enigszins de snelheid waarmee het verhaal geschreven is.
De personages zijn ook aangenaam., alsook het aantal. Er is een duidelijk onderscheid tussen hoofd- en bijpersonages. Stefan laat ze tot eigen persoonlijkheden ontpoppen die net voldoende tegengesteld of complementair zijn aan elkaar, maar niet in het extreme. Het zijn eerder karakters zo uit het leven gegrepen die een natuurlijke basis hebben.
‘Dius’ is niet echt een (brutale) rollercoaster aan emoties waar je plots van het ene in het andere valt. Verschillende emotionele toestanden komen wel aan bod, maar het is eerder met de zachte hand en subtiel aangebracht. Verdriet, teleurstelling, angst, liefde, boosheid, vreugde, berusting, wrok, spijt, … . Stefan Hertmans maakt deze emoties verteerbaar en ook menselijk door ze eerder nuchter, als toeschouwer, te vertalen. Heel veel gebeurtenissen zijn herkenbaar, zoals bijvoorbeeld een relatiebreuk. Ook de smakelijke humor op gepaste tijden maakt het niet zo zwaar om dragen.
De thema’s die Stefan Hertmans aankaart in ‘Dius’ zijn vooral relaties in alle vormen. Maar ook ‘ouder worden’, verlies en verval – materieel en lichamelijk- worden besproken. Buiten thema’s die emotionele beroering teweegbrengen, is er ook nog de uitgebreide en degelijke kennis over kunst die Anton doorheen het boek vertelt. Verschillende kunstwerken van grootmeesters worden besproken, maar ook klassieke muziek komt aan bod. Soms is deze uiteenzetting van theoretische kunstkennis net iets te langdradig.
Een ander minpuntje is dat er bepaalde Italiaanse zinnen niet vertaald zijn naar het Nederlands. Niet iedereen kent een basis aan vreemde talen.
Citaten
Enkele citaten :
- ‘…er is zoveel dat zwaarder wordt in de herinnering dan het werkelijk is geweest’.
- ‘Je bent niet groter dan de schaduw van je eigendunk’.
Conclusie
‘Dius’ heeft me aangenaam verrast op alle gebieden. Het is een vlotte, diepzinnige roman. Een aanrader.
Details
| Uitgeverij: De bezige bij |
| Pagina’s: 304 |
| Mijn waardering * * * * (goed) |
Je kan me ook volgen op hebban, een platform voor literatuur.
Mady Maeriën
5/12/2024