In de kijker van 27 januari 2025 t/m 10 maart 2025
Dankwoord
‘Hoe klein de wereld is’ mocht ik lezen en recenseren dankzij uitgeverij Luitingh-Sijthoff. Dank u voor dit recensie-exemplaar en voor deze eer die me te beurt mocht vallen!
Auteur(s)
Dit boek is van bij het ontstaan al speciaal. Het idee, ontwerp en research komt van Walter Lucius. Na zijn plotselinge overlijden in 2021 waren zijn partner Nicole en Uitgeverij Luitingh Sijthoff ervan overtuigd dat dit boek moest geschreven worden. Carla de Jong, eveneens een getalenteerd Nederlands schrijfster, werd gevraagd of ze dit verhaal wilde uitwerken. Op 4 februari 2025 wordt ‘Hoe klein de wereld is’ uitgegeven door uitgeverij Luitingh-Sijthoff.
Walter Lucius is vooral bekend geworden met zijn Hartland trilogie waarvan ‘De vlinder en de storm’ zijn debuut was. Carla de Jong debuteerde in 2009 met ‘In retraite’. ‘Hoe klein de wereld is’, is haar tiende roman.
Korte samenvatting
Tijdens de tweede wereldoorlog woont Luna samen met haar vader en grootmoeder op een boerderij in de gemeente Texel. Haar moeder overleed toen ze een jaar was. Luna gaat naar school, helpt thuis en spreekt af met haar jeugdvriend Thiemen. Wanneer de oorlog begint, geeft haar vader onderdak aan het Joodse meisje Rifka. Aan de andere kant van de wereld, in het Brits bezette Indië, woont Chandar samen met zijn ouders. Net zoals zijn vader is hij ook ayurvedische arts. Chandar besluit om vrijwillig in het leger te gaan. Het Legion Freies Indien belandt in 1943 op Texel. Beide families worden met elkaar verweven. Familiegeheimen, dilemma’s, liefde,… maar vooral de betekenis van vrijheid zijn de ingrediënten.
Leeservaring
Tijdlijn
Het gehele boek loopt van 1938 tot en met 1946 – verdeeld in kleine hoofdstukken- , maar het belangrijkste en interessantste verhaal waar het om draait loopt tot en met 1943, het jaar waarin het boek verteld wordt. Het heden (1943) wordt afgewisseld met flashbacks. In die voorbije jaren legt Carla twee levens naast elkaar: dat van Luna Lansman in Texel en dat van Chandar Kapoor in Indië. Langzaamaan worden deze verhaallijnen – net zoals de personages – logisch opgebouwd tot ze verstrengeld geraken. Zowel de tijdsbeelden als de geografische en historische gebeurtenissen worden goed weergegeven. Indië wordt als Indië beleefd en Texel is Texel.
Schrijfstijl
Geschiedkundig verdient ‘Hoe klein de wereld is’ een pluim. Het resultaat van heel wat research. Er zijn vele historische feiten, plaatsen en personen verwerkt in dit boek. We zien Rommel, de Cellular Jail in Port Blair, Thea von Harbou (schrijfster), het vrij onbekende Legion Freies Indien, de plaats van ayurvedische geneeskunde in Indiê, … .
De schrijfstijl verandert tijdens het verhaal. In het begin hanteert de Jong een eerder directe en nuchtere schrijfstijl die afstandelijk aandoet. Dit komt dan wel ten goede voor de beeldvorming van de omgeving. Naarmate het boek vordert, wordt Carla’s hand losser en brengt het verhaal allerlei emoties en gevoelens naar boven: medelijden, romantiek, humor, spanning, hoop. Hier en daar ook mooie uitdrukkingen zoals op pag. 106: ‘… is hij aan dat ding vastgezogen als een kalf aan de uier.’ Soms zijn er ook zinnen die anders geformuleerd kunnen worden zodat ze vlotter lezen. Meer bepaald gaat het hier over het gebruik van twee dezelfde woorden in een zin: ‘Het lijkt op Texel al wel op ..’
Zonder belerend of be-oordelend te zijn, stelt Carla de Jong ook diepzinnige en ethische vragen. Een voorbeeld van zo’n nadenkertje is de vraag met welk doel de Britten de dokters gebruiken.
Nog een belangrijk en niet te onderschatten element in deze historische roman, is de verstandhouding met de papa’s. Luna en haar vader, Chandar en zijn vader. Deze relaties hebben ook wat gemeen met elkaar maar elk op een andere manier. De auteur heeft ook dit gegeven goed aangepakt en laten evolueren.
Kanttekeninkjes
Hoewel in wereldoorlog twee de Duitse taal veel gehoord (en gesproken) werd, is het spijtig om in ‘Hoe klein de wereld is’ geen enkele vertaling van Duitse zinnen naar het Nederlands te vinden. In eender welke vorm.
De laatste tijdsbestekken – 1944, 1945 en 1946 – vormen het einde en geven een vervolg van het leven van de hoofdpersonages. Dit had net iets uitgebreider gemogen. Nu lijkt het alsof er snel een einde gebreid is. Misschien zou het ook een mogelijkheid geweest kunnen zijn om hier één hoofdstuk van te maken. Niettegenstaande deze opmerking, is het geheel goed afgesloten.
Citaat
Een citaat dat heel het verhaal overspant en dat vandaag de dag nog toepasselijk is: pag. 31: ‘Wat kan één mens betekenen in een wereld vol waanzin?’
Conclusie
Een boek dat ontspant, spanning brengt, een lach en een traan teweegbrengt, verwondert doet staan, maar dat je ook meeneemt in geschiedenis van Nederland en Indië. Een boek waar iedereen gelijk in heeft dat dit moest geschreven worden.
Details
| Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff Jaar 2025 |
| Pagina’s: 477 |
| Vertaling: nvt |
| Verschijningsvormen: paperback/ e book |
Links
–Boekenwereld : waar je het boek kan kopen
-Hebban: Hebban is een uitgebreide lezerscommunity. Benieuwd welke boeken ik aan het lezen ben of wil lezen? Je kan me volgen
-Ook op Goodreads kan je me vinden.
-Op X ben ik nog maar net actief. Daar kan je me ook volgen. Op X post ik de link naar de recensies die ik geschreven heb. Volg me op X: @MadyM321539
Mady Maeriën 27/01/2025
